Leven we echt in het gouden tijdperk van podcasting?
Wat maakt een verhaal tot een goed verhaal? Vroeger dacht ik daar dus helemaal niet over na. Maar ik herkende ze wel gelijk die goeie verhalen. Ik las de verhalen in muziekblaadjes en hoorde ze op de radio. Ze gingen vaak over muziek, of beter: over muzikanten. De zoektocht van een stel muzikanten in de studio, het is en blijft smullen wat mij betreft. Gedoe met instrumenten, ego’s die botsen en een tijdsbesteding die van toevalligheden aan elkaar hangt. Joop speelt een loopje op zijn gitaar en Wim roept het uit: “tering wat een riff Joop! Door blijven spelen!” Vervolgens zet Wim er wat onverstaanbaar Haags-Engels bij in en voila: een nieuwe topsong is geboren!
“Wel, dis is mûh lèif of setnes
Dis is dûh lèif I lif!”
Spoiler alert: This American Life is niet heilig
Zoals veel Hilversumse documentairemakers ben ik ook altijd zeer gecharmeerd geweest van het werk van Ira Glass. En nog! Maar er is ook iets dat me tegen is beginnen te staan: het format van Ira dat te vaak door andere podcast/documentairemakers als de Bijbel Voor Storytellers beschouwd wordt.
Heb ik trouwens ook vrolijk aan meegedaan. Ik probeer er pas sinds kort echt mee af te rekenen. Het is de rigide gedachte dat elk Goed Verhaal een kantelpunt moet hebben. Zonder een kantelpunt geen goed verhaal, zo geloven de TAL-gelovigen.
Hoe me ten goede, de kwaliteit van TAL staat boven kijf. En wat Ira over storytelling vertelt snijdt echt hout. Maar het is wel slechts zijn manier van aanpak. Waarom zou je Ira na willen apen?
En ergens wordt het ook wat voorspelbaar dat kantelpunt. Je kunt erop wachten dat het verhaal een onverwachtse wending krijgt. Vanaf de 1e minuten weet je het al: ja maar dit blijft niet zo.
Fotograaf Jan de Hont
In 2014 in Museum Muzee tijdens de opening van de Expositie ‘The Rolling Stones terug in Scheveningen’ sprak ik met gitarist Jan de Hont. 50 jaar na dat beruchte allereerste concert van de Rolling Stones in Nederland had Jan een belangrijk verhaal te vertellen aan de hand van een serie foto’s die hij van The Stones gemaakt had. De foto’s waren nog niet eerder opgedoken. Gekke toestanden, want Jan is toch gitarist en geen fotograaf?
Luister maar, een kleine 7 minuten schoon aan de haak:
Het enige kantelpunt dat erin zit, zit dus helemaal op het eind wanneer ik Jan vraag of hij van andere bandjes ook zulke fotoreportages gemaakt heeft. Nou niet dus. Sterker nog, Jan stopte daarna met fotograferen. Na een serie foto’s van The Stones nota bene! Waar dus mening fotograaf een moord voor zou hebben gedaan…
Nick van der Kolk
Iemand die ik zeer bewonder en al jaren ken is de man achter Love + Radio: Nick van der Kolk. Nick spreekt zich regelmatig uit over de mogelijkheden die volgens hem met audiostorytelling lang nog niet allemaal verkend zijn.
I felt like there was a vacuum in the public radio universe for a non-didactic show that invited the audience to interpret things for themselves.
Inside the Podcast Studio with Love + Radio. Learn all about the podcast.
De karakters in een Love + Radio podcast zijn vrijwel altijd complexe figuren met markante verhalen. Het zijn randfiguren die controversiële dingen zeggen. Het schuurt aan alle kanten.
Zo interviewde Nick een paar jaar geleden een Amerikaan die zich Jay Thunderbolt laat noemen en wiens visitekaartje de veelzeggende zin “Thunderbolt – Party Naked” bevat. De beste kerel runt een stripclub vanuit zijn eigen huis. Een prachtig verhaal met duizend kantelpunten omdat Jay vol tegenstrijdigheden zit:
The Wisdom of Jay Thunderbolt by Love + Radio | Free Listening on SoundCloud
Moreover, I think audio generally has one big advantage over visual media: by stripping the visual element, I believe the audience isn’t as prone to come to a snap judgment of someone. It invites them in.
Slimme gast die Nick!
People say we’re in a golden age of podcasting, which I think is more accurate than a lot of folks realize. The golden age of Hollywood (1930-1960) was a period when the basics of narrative film had been established. There are obviously lots of great movies from that era, but I’ve always personally gravitated toward what came later in the 60s and 70s, when major studios began supporting unconventional structure with a more comfortable relationship with moral ambiguity (à la Taxi Driver, Bonnie and Clyde, etc). I’m looking forward to when we reach that period in podcasting.
De verzinsels van Joe Frank
Maar ook de oude generatie kan mij nog elke dag wat leren. Want neem bijvoorbeeld Joe Frank. De man die zich vaak bediende van slechts een telefoon. Joe was dol op het krakerige geluid van mensen die met elkaar bellen. Man en vrouw die zich over de telefoon zitten op te hitsen. 9 van de 10 keer was het allemaal geïmproviseerd en belde Joe met een acteur terwijl hij zijn tong in zijn wang drukte. Want we gaan niet zitten lachen natuurlijk! Dat moet jij als luisteraar namelijk doen.
Luister bijvoorbeeld naar deze hilarische uitzending van Joe:
Er zijn vele manieren om verhalen te vertellen buiten God Zegen De Goeroe Die De Naam Ira Glass Draagt om. En het hoeft geeneens waar te zijn. Als je maar aandachtig blijft luisteren. Het gaat er tenslotte om dat jij als luisteraar wat minuten van je leven spendeert aan het luisteren naar die verhalen zonder het gevoel te hebben dat je weer een paar minuten van mijn leven hebt lopen te verknoeien. Sterker nog, bij een goed verhaal heb je helemaal niet het gevoel dat het verspilde tijd is maar juist iets is dat je wil doorvertellen!
Dus als je mij nu vraagt wat een goed verhaal is dan is het simpelweg dat. Een goed verhaal is er zo'n eentje die je in het cafe, tijdens verjaardagen en begrafenissen aan iedereen loopt door te vertellen. Omdat het zulke goeie verhalen zijn. Omdat je die moet horen! Desnoods op herhaling.
Vandaar ook deze nieuwsbrief.
Geef kinderen een audiorecorder mee!
Kinderen zijn puur en recht voor zijn raap(horst). De redactie van Chicago Public Radio station WBEZ had dat in 1993 ook goed in de gaten en gaven de toen 13 jarige LeAlan Marvin Jones en zijn vriendje Lloyd Newman een microfoon en audiorecorder mee om opnames te maken van de achterstandswijk South Side waar ze in opgroeiden. Zodoende maakten zij een zeer ontroerend en ook lollig verslag van hun eigen uitzichtloze buurt met jeugdig elan maar toch ook met een toen al kritische journalistiek pet op.
Verplicht luistervoer, mocht je het niet kennen:
Stiekem vind ik de verhalen van gewone mensen het meest interessant. Dat terzijde.
Maar goeds, zo kunnen we nog uren doorgaan. Genoeg. De mazzel! En heb een goed weekend!